VẾT THƯƠNG PHẦN MỀM

Link bài giảng: https://drive.google.com/drive/folders/1rb71G1dEJx1uhiUaZMzuP3W-7SadkEUt

VẾT THƯƠNG PHẦN MỀM

_Ts. bs. Lê Quang Trí_

Bạn đang đọc : VẾT THƯƠNG PHẦN MỀM – Bệnh Viện Quân y 7A

Mục tiêu học tập: Sau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng:

1. Trình bày định nghĩa, phân loại, giải phẫu bệnh và sinh lý vết thương phần mềm .
2. Mô tả được triệu chứng lâm sàng của vết thương phần mềm .
3. Trình bày được nguyên tắc điều trị, những biến chứng của vết thương phần mềm
4. Nhận thức được vết thương phần mềm là một cấp cứu cần được xử trí một cách khẩn trương và đúng kỹ thuật .

I. ĐẠI CƯƠNG

1.1. Định nghĩa

Có rất nhiều khái niệm về vết thương như : ” Vết thương phần mềm chỉ những thương tích gây rách nát da và gây tổn thương mô link dưới da, gân và cơ “. Hoặc : ” Vết thương được xem như sự gián đoạn trong sự liên tục của tế bào. Sự lành vết thương là sự Phục hồi của sự liên tục đó ” .

1.2. Phân loại

1.2.1. Theo cơ chế vết thương

– Vết thương do rạch : do dụng cụ sắc, bén, nhọn, có tổn thương giải phẫu như đứt cơ, mạch máu … nhưng rủi ro tiềm ẩn chính là nhiễm trùng .
– Vết thương bầm giập : do vật tù, đặc trưng như tổn thương phần mềm có chảy máu, tổn thương giải phẫu nhiều, sưng, nhiễm trùng, có nhiều mô giập nát .
– Vết thương rách nát : là vết thương bờ lởm chởm không đều, tổn thương giải phẫu nhiều, nhiễm trùng tăng cao, lành vết thương chậm và sẹo xấu .
– Vết thương thủng : do dao đâm, đạn bắn, lỗ vào nhỏ nhưng lỗ ra lớn và tổn thương giải phẫu nhiều .

1.2.2. Theo mức độ ô nhiễm

– Vết thương sạch : là vết thương ngoại khoa không bị nhiễm khuẩn. Vết thương không nằm trong vùng của hô hấp, bài tiết, sinh dục, tiết niệu .
– Vết thương sạch nhiễm : là vết thương nằm trong vùng của hô hấp, bài tiết, sinh dục, tiết niệu nhưng có sự trấn áp nhiễm trùng, vết thương không có tín hiệu nhiễm trùng .
– Vết thương nhiễm : vết thương nhiễm trùng, vết thương do tai nạn thương tâm, vết thương trên vùng có nhiễm khuẩn trước mổ. Ví dụ : viêm phúc mạc, chấn thương ruột, …
– Vết thương bẩn : vết thương có mủ và có nguồn gốc bẩn trước .

1.2.3. Theo nguyên nhân

Mổ Ruột : do vết rạch hay cắt lọc .
Chấn thương : do cơ học, do nhiệt độ, do hoá chất .

1.2.4. Theo thời gian

– Vết thương cấp tính : là vết thương do chấn thương, do phẫu thuật. Chăm sóc vết thương cấp tính với thiên nhiên và môi trường tốt thì năng lực lành vết thương sau 4 – 14 ngày. Vết thương cấp tính thường nhiễm khuẩn, chảy máu, vết thương nứt nẻ, vết thương hở, rò sẽ có rủi ro tiềm ẩn chậm lành vết thương .
– Vết thương mạn tính : loét giường, bàn chân tiểu đường, rò vết thương do lao thường lê dài thời hạn lành vết thương. Nguyên nhân chậm lành vết thương do tiểu đường, tuần hoàn kém, thực trạng dinh dưỡng kém, giảm sức đề kháng .
– Vết thương mạn tính thường có nhiều mô hoại tử, cho nên vì thế việc điều trị thường kèm theo cắt lọc vết thương và chăm nom tốt .

1.3. Giải phẫu bệnh

Khi có vết thương thì da sẽ bị khuyết mất mô, những thương tích, vết mổ của những loại mô mềm sẽ ảnh hưởng tác động tác động ảnh hưởng đến da, mô link, lân cơ. Tại da, nơi đây là cửa ngõ cho vi trùng xâm nhập vào khung hình gây rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn nhiễm trùng. Mô link là nơi ứ đọng máu, là nơi đáp ứng thức ăn giúp vi trùng sống và tăng trưởng. Khi có vết thương ở vùng cân cơ, do cân cơ thường kém đàn hồi và cân đóng kín nên sẽ giúp vi trùng có nơi ẩn nấp để tăng trưởng. Khi vết thương có máu bầm, bị tắc mạch, sưng nề đều có rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn chèn ép khoang. Ngoài ra, phần cơ giập nát hoại tử là nơi phân phối thức ăn cho vi trùng, là môi trường tự nhiên tự nhiên nuôi dưỡng vi trùng tốt nhất. Vết thương gây ra 3 rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn : chảy máu vết thương, nhiễm trùng vết thương, khuyết mất mô, chậm liền vết thương và sẹo xấu .

1.4. Sinh lý của sự lành vết thương

1.4.1. Thời kỳ viêm

Thời kỳ này khoảng chừng 4 – 6 ngày đầu. Thời gian này tại vết thương tuy có vi trùng nhưng chưa nhiễm, mạch máu bị tổn thương nên hồng cầu đem những chất dinh dưỡng, oxy tới tổ chức triển khai giảm và dẫn tới hiện tượng kỳ lạ tiêu huỷ, Open những men tiêu huỷ nội bào và proteaze của bạch cầu giúp tiêu huỷ những mô giập nát .
Tự làm sạch vết thương : bạch cầu vừa thực bào vừa hủy hoại vi trùng, vừa dọn sạch mô chết biểu lộ qua thực trạng viêm và nung mủ. Vì thế, trong tiến trình này điều trị và chăm nom nhằm mục đích chống lại hiện tượng kỳ lạ ứ đọng nên cần dẫn lưu dịch vết thương và bạch cầu lưu thông nhiều hơn .

1.4.2. Thời kỳ tăng sinh (giai đoạn lấp đầy – phục hồi tạo mô mới)

Vết thương được lấp đầy bằng những tổ chức triển khai tiến hành hạt, có nhiều mạch máu và nguyên bào sợi đụng vào thì chảy máu, mô hạt lấp đầy vùng khuyết mất mô và tạo hàng rào ngăn cản vi trùng, bảo vệ vết thương .

1.4.3. Thời kỳ trưởng thành (giai đoạn co rút – ngoại bì co lại)

Sự hình thành fibrin trong vết thương từ từ biến thành tổ chức triển khai tiến hành sợi lấp đầy vết thương, đồng thời biểu bì từ mép vết thương đi vào từ đó, ở những mép vết thương co rút dần, sự sản xuất collagen gắn 2 mép vết thương lại .

1.5. Các hình thức liền vết thương

1.5.1. Liền nguyên phát

Vết thương không nhiễm trùng, không đọng máu, không ngoại vật, không ổ hoại tử, những mép vết thương khép chặt vào nhau, có sinh lực tốt và có fibrin giữ 2 mép vết thương giúp vết thương liền trong thời kỳ đầu, thế cho nên sẹo nhỏ, đẹp .

1.5.2. Liền thứ phát

Liền bằng tổ chức triển khai tiến hành hạt .

II. TRIỆU CHỨNG NHIỄM TRÙNG VẾT MỔ

Theo CDC định nghĩa nhiễm trùng vết mổ dựa theo 3 tiêu chuẩn kế hoạch là :
– Nhiễm trùng trên mặt phẳng vết mổ .
– Nhiễm trùng sâu bên trong của vết mổ .
– Nhiễm trùng những cơ quan hay những khoang của vị trí mổ .

2.1. Nhiễm trùng bề mặt của vết mổ

Mô tương quan : da và mô dưới da .
Dấu hiệu và triệu chứng :
+ Mủ chảy ra từ mặt phẳng vết mổ .
+ Dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng : đau, sưng, đỏ, nóng .

2.2. Nhiễm trùng sâu trong vết mổ

– Mô tương quan : mô mềm sâu trong vết mổ .
– Dấu hiệu và triệu chứng :
+ Mủ chảy ra từ sâu trong vết mổ nhưng không từ cơ quan hay khoang của khung hình .
+ Vết mổ tự động hóa vỡ ra hay do phẫu thuật viên mở ra khi người bệnh có tối thiểu những triệu chứng sau : sốt > 380C, đau tại chỗ vết mổ .
Có áp-xe hay có dẫn chứng khác của nhiễm trùng .

2.3. Nhiễm trùng cơ quan hay khoang cơ thể

– Mô tương quan : bất kể tạng nào của thì giải phẫu được mở ra hay do dùng tay trong giải phẫu .
– Dấu hiệu và triệu chứng :
+ Mủ chảy ra từ ống dẫn lưu đặt trong khoang hay cơ quan khung hình .
+ Áp-xe hay có dẫn chứng khác của nhiễm trùng .
+ Được chẩn đoán bởi bác sĩ .

2.4. Nguyên nhân nhiễm trùng vết mổ theo SSIs (Surgical site infections)

Hầu hết nhiễm trùng vết mổ được gây ra do vi trùng xâm nhập vào khung hình qua đường vết mổ trên vùng khung hình của người bệnh .
Bệnh lý mạn tính cũng hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến sự nhạy cảm của nhiễm trùng vết mổ .
Những rủi ro tiềm ẩn khác gồm có trong quy trình phẫu thuật như : truyền máu, sử dụng steroid, thực trạng suy dinh dưỡng, nhiễm trùng mũi họng trước mổ với Staphylococcus Aureus .

III. ĐIỀU TRỊ

3.1. Đánh giá vết thương

Điều dưỡng nhìn nhận và đánh giá và nhận định tình hình mép vết thương phẳng gọn thì quy trình tiến độ lành nhanh nhưng nếu vết thương bờ nham nhở thì năng lượng hai mép vết thương khó khép chặt lại. Vết thương mới tiến triển lành tốt hơn vết thương cũ, vết thương có kèm tổn thương khác cũng làm tình hình vết thương dễ bị ô nhiễm hơn, giảm sức đề kháng hơn và năng lượng lành vết thương cũng lê dài. Vị trí vết thương trên khung hình cũng rất quan trọng vì vùng có nhiều máu nuôi, vùng sạch, năng lượng nhiễm trùng ít và đáp ứng nhiều máu hơn thì thời hạn lành vết thương ngắn hơn. Tổng trạng tốt cũng giúp vết thương mau lành, người béo phì hay suy dinh dưỡng cũng tác động ảnh hưởng tác động ảnh hưởng đến năng lượng lành vết thương, thường là lành vết thương kém. Có kèm bệnh lý khác kèm theo : tiểu đường, lao, ung thư thì việc bục vết khâu có rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn xảy ra và tiến trình lành vết thương chậm lại .

3.2. Nguyên tắc điều trị

– Loại bỏ dị vật, mô giập : bất kể vết thương nào cũng có sự hiện hữu của vi trùng, do đó vô hiệu mô giập, lấy sạch máu tụ, dị vật là cắt đứt nguồn cung ứng thức ăn cho vi trùng ; luôn giữ thực trạng vô khuẩn, tránh đem thêm vi trùng mới vào .
– Mở rộng vết thương dẫn lưu tốt : sự ứ đọng dịch, máu cũ, dị vật, … cung ứng thức ăn cho vi trùng. Sự ứ dịch làm mô vết thương không có năng lực tăng sinh mô hạt. Vì thế cần dẫn lưu dịch thật tốt để kích thích mô hạt mọc đẩy nhanh quy trình lành vết thương .
– Giúp vết thương mau lành : Bất kỳ vết thương nào cũng có hàng rào bảo vệ nên khi chăm nom vết thương điều dưỡng không nên phá huỷ hàng rào tự vệ đó như : tránh làm tổn thương vùng xung quanh vết thương, không luôn chạm tới vết thương ; thay băng tiếp tục không đúng kỹ thuật, như tháo băng cũ cũng là hình thức tổn thương mô hạt vừa hình thành và như vậy tất cả chúng ta vừa tạo thêm cho người bệnh một vết thương mới. Dung dịch sát khuẩn là hàng rào bảo vệ tránh vi trùng xâm nhập nhưng nó cũng có rủi ro tiềm ẩn làm tổn thương mô hạt nên không dùng dung dịch sát khuẩn bôi lên vết thương nếu không có chỉ định. Vết thương luôn tiết dịch nên việc giữ ẩm vết thương là thiết yếu nhưng không phải là làm ướt vết thương, do đó điều dưỡng cần thay băng khi thấm ướt. Khi có vết thương, người bệnh rất đau, điều dưỡng quan tâm tránh làm đau người bệnh khi thay băng, nên triển khai thuốc giảm đau trước khi thay băng nếu nhận định và đánh giá vết thương hoàn toàn có thể làm người bệnh đau .

VI. NHỮNG YẾU TỐ NGUY CƠ GÂY NHIỄM TRÙNG VẾT MỔ

4.1. Tại chỗ: Ô nhiễm, dị vật, kỹ thuật khâu có sai sót, mô mất sinh lực, tụ máu, nhiễm trùng từ trước, vị trí nơi giải phẫu ở vùng thiếu máu nuôi hay đang có sự hiện diện của vi khuẩn khi đóng vết mổ: thường do vi khuẩn Staphy-lococcus aureus. Vết thương do tỳ đè, do bệnh tiểu đường; do kỹ thuật giải phẫu như vết thương hở đóng chậm, mô giập nát rộng, vết khâu căng, vết thương có dẫn lưu.

4.2. Toàn thân: Suy kiệt, mất nước, thiếu máu, thiếu dinh dưỡng, tuổi cao, béo phì, choáng, có bệnh mạn tính kèm theo, suy hô hấp, suy tuần hoàn, ung thư, thuốc, sự trì hoãn trước mổ kéo dài, phẫu thuật kéo dài.

V. CHĂM SÓC VẾT THƯƠNG

5.1. Băng kín vết thương: là tạo ra môi trường thích hợp cho sự lành vết thương do băng hấp thu dịch tốt, giúp bảo vệ vết thương không bị va chạm, tổn thương. Thay băng mới cũng là hình thức tránh mô mới mọc sâu vào băng cũ, khi tháo băng điều dưỡng có thể tạo vết thương mới trên mô hạt mới hình thành. Băng kín vết thương cũng giúp bảo vệ vết thương không bị ô nhiễm từ bên ngoài như bụi, không khí ô nhiễm, dị vật. Vết thương quá ướt hay quá khô đều làm chậm lành vết thương nên việc băng vết thương giúp duy trì độ ẩm thích hợp trên bề mặt vết thương. Ngoài ra, băng kín vết thương cũng giúp cầm máu khi băng ép hay nẹp bất động vết thương, và trên hết, băng vết thương thường tạo cho người bệnh cảm giác an tâm.

5.2. Không băng vết thương: cũng có ích lợi cho vết thương như loại trừ những điều kiện giúp vi khuẩn mọc (ẩm, ấm, tối). Với một vết thương không băng giúp điều dưỡng quan sát, theo dõi diễn biến tình trạng dễ dàng, dễ tắm rửa. Như đã nói, việc tháo băng không đúng cách cũng có nguy cơ tạo thêm vết thương cho người bệnh nên việc không thay băng là tránh tổn thương thêm cũng như tránh dị ứng băng dính và tiết kiệm bông băng, dung dịch…

5.3. Kỹ thuật rửa vết thương: Rửa vết thương theo đường thẳng từ đỉnh đến đáy và thao tác từ trong ra ngoài, từ vết cắt theo đường thẳng chạy song song với vết thương. Luôn rửa từ vùng sạch đến vùng ít sạch và sử dụng tăm bông hoặc miếng gạc cho mỗi lần lau theo chiều đi xuống. Đối với một vết thương đã mở, làm ẩm miếng gạc bằng một tác nhân làm sạch và vắt khô dung dịch thừa, rửa vết thương bằng 1,2 vòng tròn hay cả vòng tròn đi từ trung tâm ra phía ngoài. Nên rửa vết thương tối thiểu 2,5cm vượt qua phần cuối của gạc mới, hoặc vượt qua rìa của vết thương là 5cm. Chọn miếng gạc đủ độ mềm để đưa vào chạm bề mặt vết thương.

Nên sử dụng những dung dịch không gây hại với mô khung hình và không cản trở sự lành vết thương. Miếng gạc hoàn toàn có thể bằng chất tổng hợp hoặc cotton ( cotton thường được sử dụng hơn vì nó có kẽ hở lớn, chúng giữ lại chất làm ẩm và tương thích với vết thương ) .
– Trước khi áp băng gạc vào vết thương phải theo những bước sau :
+ Kiểm soát lại thứ tự việc chăm nom vết thương .
+ Xem lại vòng đeo tay xác định tên của người bệnh .

+ Giải thích thủ tục cho người bệnh .– Để áp một băng gạc mới lên vết thương : cần đặt gạc nhẹ nhàng vào TT vết thương, nới rộng ra hai bên tối thiểu là 2,5 cm so với mép vết thương. Những vết thương đang rỉ dịch nhiều một băng gạc hút nước có nhiều lớp phía trên gạc, trọn vẹn hoàn toàn có thể áp 2 đến 3 lớp để hút dịch cho đến khi đổi băng gạc sau đó. Khi băng gạc đã được đặt vào chỗ, điều dưỡng nên tháo găng ra để tránh băng keo dính vào găng. Gắn chặt mép gạc vào da của người bệnh bằng băng keo, hoặc làm chặt băng với một nút thắt, băng co và giãn, sao cho người bệnh thấy tự do .

VI. NỀN TẢNG CHỮA LÀNH VẾT THƯƠNG

Yếu tố body toàn thân gồm : tuổi, cơ địa, bệnh mạn tính, thực trạng dinh dưỡng, suy mạch, giảm sức đề kháng của khung hình, xạ trị …
Tuổi : những người bệnh già hoàn toàn có thể hấp thu chất dinh dưỡng không đủ, ít hấp thu nước. Hệ thống miễn nhiễm, mạng lưới hệ thống tuần hoàn, hô hấp cũng suy yếu. Những yếu tố này có rủi ro tiềm ẩn làm tăng sự huỷ hoại của da và trì hoãn việc lành vết thương .
Cơ địa : cũng ảnh hưởng tác động đến việc lành vết thương những người bệnh béo phì, việc lành vết thương bị chậm bởi mô mỡ hạn chế máu tới nuôi vết thương. Khi một người bệnh suy dinh dưỡng việc thiếu oxy và chất dinh dưỡng hoàn toàn có thể hạn chế việc lành vết thương .
Những căn bệnh mạn tính : ảnh hưởng tác động đến việc lành vết thương là bệnh động mạch vành, bệnh mạch ngoại vi, ung thư và bệnh tiểu đường những người bị bệnh tiểu đường chịu ràng buộc vào Insulin, những vết thương mạn tính có đặc trưng là lành chậm chính bới việc sản xuất ra mô hạt chịu ràng buộc vào Insulin, khối lượng Insulin không đủ hoàn toàn có thể làm trì hoãn sự tạo thành mô hạt. Tuy nhiên, điều dưỡng lâm sàng nên theo dõi đường huyết và xem kỹ để tìm ra tín hiệu những triệu chứng nhiễm trùng, mà những triệu chứng này hoàn toàn có thể khó nhận ra .
Tình trạng dinh dưỡng : việc nhìn nhận liên tục về thực trạng dinh dưỡng của người bệnh là thiết yếu vì sự biểu lộ hình thức bề ngoài của người bệnh hoặc của vết thương hoàn toàn có thể dễ nhìn thấy thì không đáng tin yêu vì không biết người bệnh có nhận được khối dinh dưỡng tương thích không ( bảng 1 ). Những xét nghiệm có giá trị là protein toàn phần, albumin, chất điện giải, dung tích hồng cầu cần phải được nhìn nhận và theo dõi tiếp tục .

Bảng 1. Những chất dinh dưỡng cần thiết cho việc lành vết thương

VII. NHỮNG HƯỚNG DẪN GIÚP ĐIỀU DƯỠNG PHÒNG NGỪA NHIỄM TRÙNG VẾT THƯƠNG

7.1 Tại chỗ: Thẩm định thường xuyên các dấu hiệu nhiễm trùng vết thương như màu sắc niêm mạc tái, nhiều mủ trên vết thương, có mùi hôi hơn, có mô hoại tử nhiều hơn. Để đẩy nhanh quá trình lành vết thương, điều dưỡng phải áp dụng thay băng đúng kỹ thuật vô khuẩn, dẫn lưu mủ tốt, lấy hết dị vật, cắt lọc mô hoại tử theo y lệnh. Nhận định tình trạng vết thương trước khi thay băng. Điều dưỡng cần nhẹ nhàng khi tháo băng, cần làm ướt băng trước khi tháo để tránh tạo vết thương mới. Chọn dung dịch và sử dụng dung dịch thích hợp, thực hiện y lệnh về dung dịch rửa nếu có. Không làm chảy máu khi thay băng. Khi rửa vết thương tránh để lại dị vật trên vết thương như: gòn, chỉ, bột phấn… vì nếu còn sót lại ở vết thương thì chính chúng cản trở sự lành vết thương. Cách băng vết thương cũng ảnh hưởng đến tình trạng vết thương như nếu băng chặt làm máu tới nuôi kém, nếu băng quá hẹp cho phép vi khuẩn xâm nhập vào vết thương. Nếu có dẫn lưu thì chăm sóc dẫn lưu đúng nguyên tắc, phòng dịch tràn vào vết mổ, chăm sóc da vùng chân dẫn lưu, câu nối thấp, giáo dục cách sinh hoạt, đi lại khi có dẫn lưu.

7.2 Toàn thân: người bệnh cần được cung cấp nhiều chất dinh dưỡng. Dinh dưỡng ảnh hưởng đến sự lành vết thương vì protein làm nền tảng tạo quân bình mới, điều chỉnh sự thấm lọc máu và dịch trong cơ thể, hình thành prothrombine, enzyme, hormone, đề kháng của cơ thể. Ngoài ra, còn có các chất dinh dưỡng chính yếu khác như nước, vitamin A, C, E, B6, B12, Sắt, Kẽm, Calcium. Cung cấp đủ oxy rất cần thiết vì sự suy giảm oxy sẽ ức chế sự di chuyển của fibroblast rất tốt cho sự tổng hợp collagen, hậu quả là làm giảm sức mạnh co giãn vết thương.

Theo dõi nhiệt độ để nhìn nhận tình hình nhiễm trùng của người bệnh. Stress cũng làm chậm lành vết thương, do đó vì vậy điều dưỡng giúp người bệnh thư giãn giải trí vui chơi, nghỉ ngơi hòa giải và hài hòa và hợp lý. Thực hiện thuốc giảm đau khi thiết yếu, tránh làm người bệnh đau khi thay băng. Thực hiện kháng sinh theo y lệnh. Cần theo dõi tác dụng phụ thuốc steroid, thuốc kháng đông, kháng sinh phổ rộng, chống ung thư là những thuốc làm chậm lành vết thương. Giáo dục đào tạo giảng dạy hướng dẫn người bệnh tự chăm nom vết thương. Vệ sinh thành viên thật sạch, nhất là vùng da gần vết thương .

VIII. BIẾN CHỨNG

8.1. Chảy máu, tụ máu: thường do tình trạng cầm máu trong phẫu thuật chưa được an toàn, do người bệnh suy dinh dưỡng bục chỗ khâu cầm máu, hay do điều dưỡng tháo băng quá sớm trong những trường hợp băng ép cầm máu. Và việc tháo băng người bệnh không đúng cũng có nguy cơ chảy máu vết thương.

8.2. Nhiễm khuẩn vết thương là vấn đề lớn trong bệnh viện do chịu ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân: do tình trạng vết thương, do kỹ thuật khâu, do môi trường bệnh viện, do không tuân thủ tình trạng vô khuẩn khi chăm sóc…

8.3. Rò, vết thương không lành thường xảy ra ở người bệnh suy kiệt, choáng, người bệnh ung thư, AIDS, nhiễm trùng, lao…

8.4. Vết thương hở: trong tình trạng nhiễm trùng nặng có nhiều mủ, bẩn, cần được chăm sóc như rạch áp-xe, …

8.5. Sẹo xấu

– Sẹo lồi : to, dày, chắc, căng, màu tím, đỏ ngứa, không tự khỏi .
+ Sẹo phì đại : do sự tăng trưởng không không thay đổi, không thông thường của chất tạo keo và mô xơ. Sẹo trở nên dày, chắc, ít di động, cảm xúc căng da. Có thể tự khỏi sau 2 – 3 tháng .
+ Sẹo co rút : do sự phân chia không đều của sợi tạo keo .
+ Sẹo ung thư hoá : căng nứt, loét lê dài .

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Medical Surgical Nursing, Lewis Collier Heitkemper / MOSBY, 1992
2. Mosby’s Manual of Clinical Nursing, second edition. Jun M. Thompson, 1986 .
3. Chăm sóc ngoại khoa ( Tài liệu thử nghiệm giảng dạy điều dưỡng trung học ), Đề án tương hỗ mạng lưới hệ thống đào tạo và giảng dạy 03 – SIDA, HàNội, 1994 .

4. Medical Surgical Nursing, Foundations for Clinical Practice, Edition, Frances Donovan Monahan, Marianne Neighbors, 1998 .Xem thêm : 12 phần mềm học tiếng Anh cho bé cực dễ hiểu cha mẹ nên biết5. Vết thương phần mềm, Bệnh học ngoại khoa, tập 5, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, 1987

Source: https://bacxiunong.com
Category: Blog